Gia đình ông Trần Văn Mình là một trong 2 hộ nghèo của thôn Áng Hin được hỗ trợ trang bị điện thoại thông minh theo Thông tư số 14/2022/TT-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông. Hàng ngày ông chỉ dùng để nghe nhạc, xem và chụp ảnh giải trí. Còn chiếc điện thoại đen trắng ông dùng để liên lạc nhưng chất lượng các cuộc gọi không được như mong muốn. Qua trò chuyện, ông Trần Văn Mình, thôn Áng Hin, xã Côn Minh, huyện Na Rì chia sẻ:“Tôi được Nhà nước cấp cho 1 chiếc điện thoại cảm ứng nhưng chỉ nghe nhạc, chụp ảnh, vì không có sóng. Chiếc điện thoại đen trắng có lúc bắt được sóng, lúc không, rất chập chờn”.
Ông Trần Văn Mình dùng chiếc điện thoại thông minh để nghe nhạc
Áng Hin là thôn duy nhất của xã Côn Minh hiện chưa được “phổ cập” mạng di động và Internet. Toàn thôn có 34 hộ dân với hơn 150 nhân khẩu, 100% người dân trong thôn là đồng bào dân tộc Dao sinh sống còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, trong đó việc liên lạc, tiếp cận thông tin của người dân là điều còn nhiều trăn trở. Anh Trần Văn Phúc, thôn Áng Hin cho biết: “Trong thôn không có sóng điện thoại, không có wifi, muốn vào zalo, facbook cũng không được, thi thoảng chọn điểm sóng rơi thì gọi điện thoại được. Bà con ở đây nhiều lúc muốn gọi nhau rất khó khăn, có lúc gọi được nhưng chất lượng kém, vì sóng không đều.”
Thôn Áng Hin hiện còn hơn 45% hộ nghèo và trên 50% hộ cận nghèo. Những người dân ở bản phải chung sống với thực trạng 2 không - “không sóng, không wifi” với biết bao nỗi niềm. Anh Trần Văn Hòa, Bí thư Chi bộ thôn Áng Hin cho biết:“Mỗi khi tổ chức cuộc họp thôn mới tuyên truyền cho bà con được, muốn triển khai trong nhóm zalo, facbook nhưng vì không có mạng nên rất khó khăn. Tôi mongmuốn được hỗ trợ trong công tác chuyển đổi số, cần có mạng để có thể tuyên truyền trên zalo, facbook thuận tiện hơn.”
Cuộc sống của người dân nơi không sóng, không wifi còn nhiều khó khăn
Khó khăn của Áng Hin cũng là những trở ngại của thôn Lùng Vai, Lùng Pảng. Người dân không chỉ nghèo về thông tin mà cuộc sống cũng nghèo khó, thiếu thốn. Hiện nay, thôn Lùng Vai còn hơn 57% hộ nghèo, gần 43% hộ cận nghèo; thôn Lùng Pảng hơn 21% hộ nghèo, hơn 18% hộ cận nghèo. Mặc dù 2 thôn này đã có sóng điện thoại nhưng sóng yếu, một số hộ dân lắp được mạng wifi, nhưng mạng chập chờn, khó liên lạc do địa hình của thôn chủ yếu là núi đá có độ dốc lớn và chia cắt mạnh. Do đó, những việc liên quan đến hội họp, tuyên truyền, cán bộ thôn rất vất vả để thông báo đến bà con. Có dịp được trò chuyện, anh Lâm Văn Linh, Trưởng thôn Lùng Vai chia sẻ:“Chúng tôi họp thôn thì phải đánh kẻng thông báo, nhiều lần xã thông báo gì thì tôi gặp ai bảo người đó, vừa đăng nhóm vừa gọi điện thoại. Tuy nhiên, không phải thời gian nào bà con cũng ở nhà, gọi điện thoại không được thì đến nhà báo trực tiếp”.
Côn Minh là xã điểm thực hiện chuyển đổi số của huyện Na Rì. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng thông tin chưa đáp ứng, nguồn nhân lực, trình độ dân trí, điều kiện kinh tế - xã hội của một số thôn, bản trên địa bàn xã còn nhiều khó khăn. Hiện xã có 3 thôn, bản thiếu thốn hạ tầng viễn thông, việc thực hiện các thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến của người dân là điều không thể. Đó là những rào cản trong việc tiếp cận thông tin của người dân, chính quyền địa phương gặp khó trong triển khai thực hiện các nội dung chuyển đổi số, nhất là 02 trụ cột Kinh tế số và Xã hội số. Đặc biệt, xã vẫn còn thôn nằm trong “Vùng lõm” sóng 3G, 4G, tỉ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh còn rất ít, nên gặp rất nhiều trở ngại trong xây dựng xã hội số. Ông Sằm Văn Thường, Chủ tịch UBND xã Côn Minh cho biết:“Hiện nay thôn Áng Hin, Lùng Vai, Lùng Pảng có khoảng 30 - 40 hộ dân dùng điện thoại có sóng đôi khi chập chờn. Việc tiếp cận công tác chuyển đổi số, chúng tôi đã tuyên truyền thực trạng sóng, mạng chưa có nên rất khó thực hiện. Những người dân ở các thôn đặc biệt khó khăn chưa có mạng để đăng ký dịch vụ công trực tuyến, các thủ tục hành chính chưa thực hiện được.”
Ngày hội điểm chuyển đổi số xã Côn Minh năm 2023
Theo kế hoạch của Bộ Thông tin và Truyền thông, sẽ tắt sóng 2G hoàn toàn vào tháng 9/2026. Như vậy, các nhà mạng sẽ chính thức ngừng cung cấp dịch vụ cho những thiết bị đầu cuối, bao gồm điện thoại 2G. Đối với bà con ở các thôn như Áng Hin, Lùng Pảng, Lùng Vai sẽ càng khó khăn hơn. Có điện nhưng không có sóng điện thoại và mạng Internet, có chịu khó, chịu khổ nhưng cũng thật khó để người dân nơi đây nắm bắt được thông tin và thoát nghèo. Mong mỏi của người dân lúc này là thôn không còn “lõm sóng”, để nắm bắt được thông tin, có cơ hội chuyển mình, hòa vào sự phát triển chung của cả nước./.