Bắt tay vào triển khai chuyển đổi số toàn diện, Bắc Kạn có thuận lợi khi kế thừa được nền tảng tương đối vững vàng của hệ thống chính quyền điện tử đã được tỉnh triển khai xây dựng và vận hành suốt thời gian qua. Mọi hoạt động trong hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước đều cơ bản diễn ra trên môi trường mạng, văn bản hồ sơ được xử lý và thực hiện trên môi trường điện tử thông qua ứng dụng chữ ký số. Cùng với đó là phát triển các hệ thống dùng chung như: Hội nghị truyền hình trực tuyến; nền tảng liên thông, kết nối chia sẻ dữ liệu LGSP; dịch vụ công trực tuyến; đường truyền số liệu chuyên dùng trong cơ quan nhà nước của tỉnh, hệ thống thư điện tử công vụ... Điều đó cho thấy, việc dịch chuyển mọi hoạt động từ thủ công lên môi trường mạng bên cạnh sự nhanh chóng, thuận tiện cũng đang đặt ra hàng loạt thách thức, rủi ro về vấn đề an toàn thông tin.
Đảm bảo an toàn thông tin là nền tảng để xây dựng chính quyền số
(Ảnh: Quang cảnh hội nghị trực tuyến của tỉnh Bắc Kạn tổ chức)
Với việc sử dụng hệ thống dữ liệu và thông tin trên môi trường mạng, hành trình chuyển đổi số của đối mặt với những thách thức về an toàn an ninh thông tin, như: Thư điện tử giả mạo, file đính kèm hay liên kết ẩn chứa mã độc, tội phạm công nghệ cao, tấn công mạng... Chính vì vậy, nhiệm vụ bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, an ninh mạng, an ninh quốc gia, thông tin cá nhân, tổ chức, không để lộ lọt thông tin thuộc phạm vi bí mật nhà nước là một trong những yếu tố then chốt để chuyển đổi số thành công.
Hiện nay, toàn bộ các phần mềm chung toàn tỉnh đang được lưu trữ và quản lý tại Trung tâm tích hợp dữ liệu tỉnh. Bộ phận “đầu não” của toàn bộ hệ thống dữ liệu, thông tin này hiện được bảo vệ bởi Trung tâm Tích hợp dữ liệu của tỉnh. Hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành được tập trung xử lý, khai thác và vận hành thống nhất tại đây, đáp ứng triển khai các ứng dụng trên phạm vi toàn tỉnh theo mô hình tập trung. Trung tâm Tích hợp dữ liệu được trang bị hệ thống xử lý thông tin hiện đại bao gồm hệ thống máy chủ có hỗ trợ công nghệ ảo hóa và tốc độ xử lý cao, hệ thống lưu trữ dữ liệu tập trung có tính dự phòng cao; trang thiết bị mạng, thiết bị bảo mật đảm bảo an toàn thông tin, hệ thống quản trị, giám sát tập trung cho ứng dụng, hạ tầng mạng, hệ thống giám sát, cảnh báo an toàn và phòng chống cháy nổ… Từ đó, đội ngũ kỹ sư quản trị hệ thống có căn cứ để kịp thời đưa ra những phương án ứng phó kịp thời, đảm bảo hoạt động thông suốt và an toàn tuyệt đối cho hệ thống các phần mềm dùng chung.
Thời gian qua, Trung tâm CNTT&TT Bắc Kạn thường xuyên kiểm tra, rà soát hệ thống máy chủ, máy trạm, thiết bị mạng, phần cứng, phần mềm và các hệ thống ứng dụng nhằm đánh giá tổng thể mức độ ATTT mạng, kịp thời phát hiện và xử lý sự cố, lỗ hổng, ngăn chặn, bóc gỡ mã độc tấn công vào hệ thống mạng. Nhờ chủ động đưa ra nhiều giải pháp đảm bảo ATTT nên các ứng dụng dùng chung của hệ thống chính quyền điện tử tỉnh Bắc Kạn được vận hành thông suốt.
Trong lộ trình chuyển đổi số, bên cạnh những kết quả đạt được trong việc bảo đảm an toàn, an ninh thông tin phục vụ xây dựng chính quyền số, sự phát triển các lĩnh vực kinh tế số, xã hội số trên địa bàn tỉnh cũng tiềm ẩn không ít những nguy cơ, rủi ro về mất an toàn, an ninh mạng trên địa bàn còn tiềm ẩn do sự phát triển nhanh của công nghệ thời kỳ 4.0. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đã thực hiện chuyển đổi nhiều hoạt động sang môi trường mạng, sử dụng các ứng dụng online với đầy đủ các tính năng chia sẻ nội dung màn hình máy tính, cuộc gọi âm thanh/hình ảnh trực tuyến, chia sử tài liệu, thuyết trình, lên lịch họp, học tập để hội họp trực tuyến, học tập trực tuyến. Bên cạnh việc gia tăng về số lượng người dùng trong thời gian gần đây, nhiều chuyên gia, hãng bảo mật uy tín đã liên tiếp đưa ra các cảnh báo, bằng chứng về việc mất an ninh, an toàn thông tin khi sử dụng ứng dụng online.
Trong thời gian tới, các cơ quan, đơn vị, địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến, nâng cao nhận thức và trách nhiệm về an toàn thông tin qua các hệ thống thông tin cơ sở và hệ thống thông tin đại chúng. Đặc biệt nhấn mạnh các khuyến nghị của Cục An toàn thông tin đối với người dùng mạng như: Không chia sẻ quá nhiều các thông tin cá nhân lên mạng; không chia sẻ mật khẩu với bất kì ai và cân nhắc khi có thư yêu cầu đổi mật khẩu, cung cấp mật khẩu; chỉ nên sử dụng các thiết bị riêng để làm việc; cẩn trọng khi bấm vào các liên kết, tải file đính kèm chưa rõ nguồn gốc…; mã hóa các dữ liệu quan trọng trước khi truyền; nên sử dụng các chương trình Antivirus, anti-spyware… để bảo vệ máy tính, thiết bị di động. Nên sử dụng các tính năng bảo mật được cung cấp sẵn trên các thiết bị, dịch vụ. Sao lưu các dữ liệu quan trọng theo nhiều cách khác nhau. Cảnh giác và cẩn thận với những thứ đến quá dễ dàng, hấp dẫn như tin nhắn trúng thưởng...
Để đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin khi sử dụng các ứng dụng trực tuyến, người dùng cần nghiên cứu kỹ trong lựa chọn các ứng dụng, tải và cài đặt các ứng dụng từ nguồn chính thống; thường xuyên cập nhật bản vá lỗ hổng của các ứng dụng và hệ điều hành. Khi sử dụng các ứng dụng trực tuyến cần sử dụng các kênh, phòng riêng, có mật khẩu bảo vệ, xác thực người tham gia; không chia sẻ các thông tin về phòng họp (ID, mật khẩu, thời gian...) trên không gian mạng; không tải, mở các tệp tin, đường dẫn lạ không rõ nguồn gốc...
Trong tiến trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh hiện nay, hệ thống dữ liệu, thông tin trên môi trường mạng có thể coi như những “tế bào” của toàn bộ bộ máy vận hành trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Chính vì vậy, Bắc Kạn tiếp tục xác định rõ, vấn đề đảm bảo an toàn, an ninh thông tin sẽ là một trong những yếu tố quyết định thành công cho hành trình chuyển đổi số toàn diện của tỉnh.
Sự phát triển và ứng dụng rộng rãi của CNTT đồng thời kéo theo nguy cơ thiệt hại và tác động khi xảy ra sự cố mất an toàn thông tin đến tất cả các lĩnh vực. Chính vì vậy, bên cạnh nâng cao năng lực hệ thống giám sát có khả năng cảnh báo sớm, chính xác các nguy cơ gây mất an toàn thông tin, việc nâng cao ý thức và kĩ năng cho lãnh đạo, cán bộ cơ quan nhà nước cũng như người dân, doanh nghiệp sẽ góp phần không nhỏ giúp thành quả xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số tại Bắc Kạn luôn vững vàng, sẵn sàng phản ứng với các sự cố an toàn thông tin./.
