Năm 2020, xã Vi Hương huyện Bạch Thông là một trong 7 xã trong toàn quốc được lựa chọn triển khai thí điểm chương trình chuyển đổi số, xây dựng xã thông minh. Trong 4 tháng của Giai đoạn 1, xã Vi Hương huyện Bạch Thông đã có sự tham gia đồng hành của Cục Tin học hóa, Bộ Thông tin và Truyền thông; Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Kạn; UBND huyện Bạch Thông và các doanh nghiệp như: Tập đoàn công nghệ CMC, Viettel Bắc Kạn, Công ty Cổ phần Viễn thông Hà Nội (Ha Noi Telecom), Công ty cổ phần dịch vụ và giải pháp xử lý dữ liệu VBee, Viễn thông Bắc Kạn (VNPT).
Các hoạt động chuyển đổi số được triển khai tại xã gồm: Xây dựng các kênh giao tiếp, tương tác thuận tiện hơn với người dân; nâng cấp hệ thống loa truyền thanh thông minh, cài phần mềm chuyển văn bản sang âm thanh thông qua nền tảng AI; triển khai các hoạt động thương mại điện tử nhằm hỗ trợ quảng bá, tiếp thị và bán các sản phẩm của địa phương trên môi trường mạng; triển khai nền tảng kết nối thương mại điện tử AgriConnect cho các sản phẩm nông sản của xã; phần mềm bán hàng Shopone; triển khai cầu truyền hình và nền tảng hỗ trợ hệ thống khám chữa bệnh từ xa Telehealth tại trạm y tế; lắp đặt trạm phát sóng di động 4G; trạm wifi công cộng tại khu vực UBND xã.
Chương trình chuyển đổi số quốc gia đã góp phần thay đổi nhận thức, tác phong trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của lãnh đạo và công chức xã Vi Hương theo hướng năng động, hiện đại, chuyên nghiệp hơn nhưng vẫn gần dân, vì dân. Đối với người dân, nhiều người đã hiểu được thế nào là chuyển đổi số, nội dung của chuyển đổi số và những lợi ích có được từ chuyển đổi số. Từ đó có sự thay đổi và chủ động nắm bắt cơ hội do chuyển đổi số mang lại trong sản xuất cũng như sinh hoạt đời thường. Về phía doanh nghiệp, Hợp tác xã Thiên An trên địa bàn xã Vi Hương đưa thành công sản phẩm có mặt tại sàn thương mại điện tử... Việc đưa các sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử sẽ mở ra cơ hội cho hợp tác xã tập trung vào chế biến sâu sản phẩm thay vì phụ thuộc vào một thị trường như trước đây.
Hợp tác xã Thiên An (xã Vi Hương, huyện Bạch Thông) đưa sản phẩm lên website riêng để Quang bá
Thành công của giai đoạn 1 thí điểm chuyển đổi số tại xã Vi Hương đã mở ra nhiều cơ hội cho các địa phương trong tỉnh học tập và làm theo. Để chuyển đổi số thành công trên 3 trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, các xã phải huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ xã đến thôn. Trong đó, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số là khâu vô cùng quan trọng, cần đi đầu để tạo nên sự chuyển biến trong nhận thức và hành động. Nhằm nâng cao nhận thức cho các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị, Sở Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao nhận thức về Chuyển đổi số tại các địa phương, với các nội dung: Tổng quan về Chuyển đổi số; Chuyển đổi số cấp xã và công tác đảm bảo an toàn thông tin mạng; Hướng dẫn hoạt động của Tổ công nghệ số cộng đồng các thôn, bản; Hướng dẫn cách tạo tài khoản trên Cổng dịch vụ công quốc gia; Đồng thời, các doanh nghiệp Viettel Bắc Kạn, VNPT Bắc Kạn, Bưu điện tỉnh đã cử cán bộ trực tiếp trao đổi, hướng dẫn nội dung về triển khai tạo gian hàng, quản trị và bán hàng trên sàn thương mại điện tử VOSO.VN, POSTMART.VN, cách tạo tài khoản và sử dụng Ví điện tử của VNPT, Viettel, Mobiphone; cách tạo mã QR Code truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hoá.
Hiện nay, các xã đang tập trung xây dựng chính quyền số theo lộ trình chung của tỉnh, với việc đẩy mạnh ứng dụng các phần mềm dùng chung vào chỉ đạo, điều hành, xử lý công việc, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân... Ngoài xây dựng chính quyền số, xã hội số, thì kinh tế số cũng đang được các ngành hỗ trợ các xã thực hiện. Hiện ngành chức năng đang tập trung hỗ trợ các xã đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Hướng dẫn, đào tạo kỹ năng số, kỹ năng tham gia hoạt động trong môi trường số; cách thức đăng ký tài khoản bán hàng, tài khoản gian hàng, hoạt động tác nghiệp trên sàn; đăng ký tài khoản thanh toán trực tuyến phục vụ giao dịch. Đồng thời, hướng dẫn quy trình đóng gói - kết nối - giao nhận để hộ sản xuất tác nghiệp trong quá trình mua bán trên sàn thương mại điện tử.
Không thể phủ nhận những hiệu quả, lợi ích mà chuyển đổi số đem lại, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã thực sự trở thành cuộc cách mạng với nhiều quốc gia, trên nhiều ngành, lĩnh vực.
Cái khó hiện nay là làm thế nào để người dân tiếp cận được và cùng đồng hành, cùng thực hiện. Trên thực tế, Bắc Kạn là tỉnh miền núi vùng cao còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí nhiều nơi còn thấp. Số lượng người dân biết và thực hiện các dịch vụ công ở xã vẫn còn khá khiêm tốn, do trình độ không đồng đều, việc thực hiện các thao tác trên điện thoại thông minh chưa tốt, thêm vào đó, nhiều người còn tâm lý đến tận xã giải quyết cho... chắc chắn.
Hiện tại, để người dân có thể biết quy trình, thủ tục của các dịch vụ công,chính quyền và tổ công nghệ số cộng đồng tại các địa phương đang “cầm tay chỉ việc” cho người dân làm các thao tác trên điện thoại thông minh theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, cũng lựa chọn những người trẻ ở các thôn, bản làm hạt nhân vận động, hướng dẫn người dân thực hiện.
Chuyển đổi số cấp xã là một chủ trương đúng đắn của Chính phủ giúp thu hẹp khoảng cách số giữa khu vực nông thôn và thành thị, và thực hiện đúng quan điểm “lấy người dân làm trung tâm” theo định hướng của kế hoạch chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên chuyển đổi số cấp xã là một quá trình lâu dài để thay đổi từ tư duy, nhận thức của cả người dân và đội ngũ cán bộ, đòi hỏi sự quyết tâm cao của cả người dân và chính quyền, để công cuộc chuyển đổi số đạt được hiệu quả tối ưu./.
