Chính thức được thông qua tại kỳ họp thứ 11 Quốc hội khoá XIII, Luật Tiếp cận thông tin đã tạo khuôn khổ pháp lý cho việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân và nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Có hiệu lực từ ngày 1/7/2018, Luật Tiếp cận thông tin gồm 5 chương, 37 điều, quy định về việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân, nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông tin, trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân. Luật tiếp cận thông tin là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên cụ thể hóa quyền tiếp cận thông tin của công dân, quy định một cách tập trung và thống nhất trách nhiệm cung cấp thông tin của cơ quan nhà nước và quyền của công dân trong việc chủ động tìm kiếm, tiếp cận thông tin. Đây là đạo luật rất quan trọng, tạo khuôn khổ pháp lý cho việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân và góp phần nâng cao tính minh bạch trong hoạt động của bộ máy nhà nước. Thực hiện hiệu quả các quy định về tiếp cận thông tin sẽ là một biện pháp quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Theo Luật Tiếp cận thông tin, nhiều thông tin được công khai rộng rãi để người dân được biết như: Các văn bản quy phạm pháp luật, thủ tục hành chính, quy trình giải quyết công việc của cơ quan nhà nước; kết quả tiếp thu ý kiến của nhân dân đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền, điều chỉnh địa giới hành chính; các chiến lược, chương trình, dự án, đề án, kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tình hình ngân sách nhà nước và dự toán đối với các chương trình, dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách nhà nước; phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức và nguồn viện trợ phi chính phủ theo quy định; quản lý, sử dụng các khoản cứu trợ, trợ cấp xã hội, các khoản đóng góp của nhân dân, các loại quỹ; hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp; đánh giá kết quả hoạt động và xếp loại doanh nghiệp; tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp nhà nước...
Với những quy định của Luật Tiếp cận thông tin, thời gian qua, tỉnh Bắc Kạn đã tăng cường thực hiện các giải pháp nhằm công khai, minh bạch hoạt động của các cơ quan Nhà nước, nhất là đối với các lĩnh vực như: Xây dựng, ban hành văn bản pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước; trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, tài chính công, mua sắm công; công khai, minh bạch thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp… Đây cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm hướng tới xây dựng chính quyền điện tử tỉnh Bắc Kạn - chính quyền vì nhân dân phục vụ.
Để nâng cao hiệu quả công tác thực thi Luật Tiếp cận thông tin, đáp ứng yêu cầu công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan Nhà nước, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản chỉ đạo số 1517/UBND-NCKSTT ngày 03/4/2018 yêu cầu thủ trưởng các sở, ngành cấp tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố và Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn bố trí đơn vị, bộ phận hoặc người làm đầu mối cung cấp thông tin của cơ quan, đơn vị mình căn cứ vào điều kiện thực tiễn của cơ quan, đơn vị mình chuẩn bị tốt cơ sở vật chất và các trang thiết bị cho việc cung cấp thông tin cho công dân; tổ chức rà soát, phân loại, kiểm tra và bảo đảm tính bí mật của các thông tin do cơ quan, đơn vị tạo ra; duy trì, lưu giữ, cập nhật trên cơ sở dữ liệu thông tin mà cơ quan, đơn vị mình có trách nhiệm cung cấp cho công dân, bảo đảm thông tin có hệ thống, đầy đủ, toàn diện, kịp thời, dễ dàng tra cứu. Đồng thời, chủ động lập, cập nhật, công khai danh mục thông tin phải được công khai và danh mục thông tin được tiếp cận có điều kiện, tổ chức xây dựng chuyên mục về tiếp cận thông tin trên trang thông tin điện tử, cổng thông tin điện tử của cơ quan mình theo quy định của Nghị định số 13/2018/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật tiếp cận thông tin. Đối với cơ quan chưa có Cổng thông tin điện tử, Trang thông tin điện tử thì Danh mục thông tin phải được công khai tại trụ sở cơ quan hoặc có hình thức công khai khác thuận lợi cho công dân trong việc tiếp cận thông tin. Chủ động tiếp nhận, xử lý thông tin của các cơ quan, tổ chức, cá nhân phản ánh về những vụ việc cụ thể, những vấn đề “nóng” trong thực tiễn đời sống xã hội để đề xuất giải pháp, phản ứng chính sách hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp….
Các cơ quan, đơn vị trên địa bàn đã chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về tiếp cận thông tin, thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của UBND, đẩy mạnh công khai, minh bạch thông tin, đáp ứng yêu cầu tra cứu, tìm hiểu thông tin của công dân/tổ chức/doanh nghiệp. Cụ thể, thực hiện công tác cải cách hành chính, các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố và UBND các xã, phường, thị trấn duy trì thực hiện cơ chế một cửa, một của liên thông theo quy định. Đồng thời, để hỗ trợ người dân trong giải quyết TTHC, các văn bản của UBND tỉnh về việc công bố, bổ sung, sửa đổi, bãi bỏ thủ tục hành chính đều được niêm yết công khai, đầy đủ, kịp thời tại bảng niêm yết danh mục thủ tục hành chính đặt tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả của các đơn vị/địa phương. Bảng niêm yết được lắp đặt tại vị trí dễ nhìn thấy nhất, đảm bảo thuận lợi nhất cho nhân dân tiếp cận và tìm hiểu.
Chuyên trang Hệ thống thông tin thủ tục hành chính tỉnh Bắc Kạn đăng tải danh mục thủ tục hành chính
của tất cả các cơ quan Nhà nước thuộc tỉnh
Cùng với đó, các thông tin của cơ quan Nhà nước được thường xuyên cập nhật trên Cổng Thông tin điện tử của tỉnh, Trang TTĐT thành viên của tất cả các sở, ban, ngành, huyện/thành phố và 122 xã, phường, thị trấn, phục vụ nhu cầu tra cứu tìm hiểu của người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Hệ thống Cổng TTĐT đã khẳng định vai trò là công cụ hữu ích giúp người dân, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội giao dịch thuận lợi với cơ quan Nhà nước thông qua môi trường điện tử, công khai minh bạch thông tin của các cơ quan Nhà nước trên mạng internet, tạo nền tảng phát triển chính quyền điện tử.
Để hỗ trợ đắc lực công tác cải cách hành chính, công khai minh bạch thông tin về thủ tục hành chính, chuyên trang Hệ thống thông tin Thủ tục hành chính thuộc Cổng thông tin điện tử của tỉnh đã đăng tải toàn bộ các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan, đơn vị, trên địa bàn. Đồng thời, Cổng thông tin điện tử (CTTĐT) của các đơn vị đều đã thiết lập liên kết trực tiếp với Hệ thống thông tin thủ tục hành chính của tỉnh để phục vụ nhu cầu tìm hiểu, tra cứu của người dân về giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường internet.
Người dân, doanh nghiệp còn có thể dễ dàng truy cập, ra cứu và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến thông qua hệ thống Cổng Thông tin Dịch vụ hành chính công của tỉnh có địa chỉ http://dichvucong.backan.gov.vn. Đây là ứng dụng được tỉnh Bắc Kạn xây dựng, quản lý và vận hành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân tổ chức có nhu cầu giải quyết các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng tại một địa chỉ truy cập duy nhất. Hệ thống cung cấp thông tin tự động và trực tuyến về tình trạng giải quyết hồ sơ. Người dân có thể thông qua mạng internet kiểm tra, giám sát về tình trạng giải quyết hồ sơ. Hệ thống cung cấp một nền tảng ứng dụng để từng bước cho phép các cơ quan hành chính nhà nước phối hợp giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường mạng một cách xuyên suốt, nhất quán theo tinh thần “một cửa liên thông”.
Bên cạnh đó, nhằm khuyến khích, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận, sử dụng hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến, các sở, ban, ngành tỉnh; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; UBND cấp xã đều niêm yết công khai danh mục TTHC thực hiện và không thực hiện tiếp nhận, trả kết quả giải quyết TTHC qua dịch vụ bưu chính công ích thuộc phạm vi giải quyết tại Bộ phận một cửa liên thông cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Tổ chức tuyên truyền rộng rãi đến các tổ chức, cá nhân về việc tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết TTHC qua dịch vụ bưu chính công ích thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, truyền thông. Công khai địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ thư điện tử, trang thông tin điện tử của cơ quan (nếu có) để tổ chức, cá nhân có thể liên lạc trước, trong và sau khi gửi, nhận hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích. Tổ chức kết nối mạng thông tin liên lạc với doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích để phối hợp trong việc nhận, trả hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính.
Những nỗ lực của tỉnh trong việc nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan nhà nước thời gian qua đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp người dân được đảm bảo quyền tiếp cận thông tin theo quy định một cách thuận lợi, kể cả người dân ở vùng sâu, vùng xa. Đây là tín hiệu đáng mừng góp phần vào thành công của công tác cải cách hành chính trong lộ trình xây dựng chính quyền điện tử tỉnh Bắc Kạn./.
